Adwokaci się szkolą. Konferencja z okazji 25-lecia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w Polsce

Obchodzimy nie tylko Stulecie Odrodzonego Państwa Polskiego, ale również Adwokatury. Od 25 lat w Polsce obowiązuje Europejska Konwencja Praw Człowieka, a obywatele, których prawa zostały naruszone w postępowaniach krajowych, mogą szukać pomocy przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. Rocznica ta pozwoliła Komisji Praw Człowieka przy ORA w Łodzi wspólnie z Katedrą Europejskiego Prawa Konstytucyjnego WPIA UŁ zorganizować konferencję zatytułowaną „Europejska Konwencja Praw Człowieka w praktyce – 25 lat stosowania Konwencji w Polsce”.

Konferencja odbyła się 7 grudnia 2018 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Uczestniczyło w niej około 100 gości z całej Polski. Konferencję otworzyli: Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UŁ prof. dr hab. Agnieszka Liszewska, Dziekan Izby Łódzkiej adw. Jarosław Zdzisław Szymański oraz Kierownik Katedry Europejskiego Prawa Konstytucyjnego prof. dr hab. Anna Wyrozumska.

Wystąpienia w pierwszym panelu otworzyła r.pr. Justyna Chrzanowska z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, która przez ostatnie 6 lat była pełnomocnikiem Rządu Polskiego w sprawach toczących się przed Trybunałem w Strasburgu. W referacie zatytułowanym „Obowiązki pełnomocnika procesowego osoby skarżącej w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka”, przedstawiła pokrótce, na czym powinni skupić się obrońcy i pełnomocnicy, aby zwiększyć szanse na powodzenie sprawy przed ETPC, jeżeli zajdzie konieczność złożenia skargi. Omówiła nie tylko formalne warunki wniesienia skargi do Trybunału, ale przede wszystkim nakreśliła wagę postępowania krajowego oraz podnoszonych tam argumentów przez pełnomocników i obrońców dla dopuszczalności skargi. W kolejnym wystąpieniu dr Anna Czaplińska z Katedry Europejskiego Prawa Konstytucyjnego przedstawiła, w oparciu o orzecznictwo ETPC, zakres jurysdykcji Trybunału, z podziałem na jurysdykcję rationae personae, rationae temporis i rationae loci. Kolejnym prelegentem był prof. dr hab. Ireneusz Kamiński z Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. W referacie zatytułowanym „Europejski Trybunał Praw Człowieka w czasach kryzysu” zwrócił uwagę na alternatywę dla ETPC, a mianowicie ONZ-owskie Komitety, przed którymi obywatele Polski również mogą szukać ochrony w przypadku naruszenia praw człowieka przez Polskę. Na zakończenie pierwszego panelu, Dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Mirosław Wróblewski, przedstawił praktyczne problemy ze stosowaniem Konwencji, z jakimi spotyka się RPO.

Panel drugi był poświęcony wybranym zagadnieniom szczegółowym dotyczącym stosowania EKPC, w szczególności takim, które obecnie podlegają badaniu ze strony ETPC. Jako pierwszy wystąpił r.pr. dr Marcin Górski, który przedstawił temat wolności wypowiedzi w erze Internetu i masowych manipulacji. Po nim głos należał do adw. dr Izabeli Skomerskiej-Muchowskiej, która zmierzyła się z problemami dotykającymi prawa do prywatności. Na koniec w bardzo dynamicznym wystąpieniu zaprezentował się adw. prof. dr hab. Jacek Skrzydło, który zreferował skutek prawny orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Po obu panelach miały miejsce ożywione dyskusje, przecinane elementami humorystycznymi. Konferencja była bardzo praktyczna i przydatna z punktu widzenia praktyki adwokackiej nakierowanej na ochronę praw człowieka. Szczególnie duże podziękowania należą się adw. dr Izabeli Skomerskiej-Muchowskiej, która włożyła bardzo duży wysiłek organizacyjny w przygotowanie konferencji.