Wzory i drogowskazy, czyli wieczór patriotyczny

Niezwykły i pełen wrażeń wieczór w gronie przyjaciół, koleżanek i kolegów adwokatów oraz zaproszonych gości – przedstawicieli władz, administracji państwowej i samorządowej, sądownictwa, prokuratury oraz samorządów zawodowych, a także wybitnych osobistości świata kultury i sztuki. Tak w skrócie można opisać wieczornicę patriotyczną łódzkiej Izby Adwokackiej, zorganizowaną przez dziekana ORA w Łodzi, adwokata Jarosława Z. Szymańskiego dla uczczenia 98. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Otwierając uroczystość dziekan wyróżnił posłankę Katarzynę Lubnauer, Przemysława Staniszewskiego, prezydenta Zgierza; Ireneusza Krześnickiego, dyrektora Wydziału Prawnego Nadzoru i Kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego; sędziego Krzysztofa Kacprzaka, prezesa Sądu Okręgowego w Łodzi, sędzię Wiesławę Kuberską, prezes Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA; Marię Szcześniak-Bauer, prokurator okręgową w Łodzi; Aleksandra Szymańskiego, prezesa Rady Izby Notarialnej w Łodzi; Barbarę Malec, przewodniczącą Izby Inżynierów Budownictwa; Jacka Jańca, przewodniczącego Rady Łódzkiej Okręgowej Izby Architektów RP; Jolantę Dziubińską, dziekan Okręgu Łódzkiego Polskiej Izby Rzeczników Patentowych; Bogumiłę Kempińską-Mirosławską, przewodniczącą Sekcji Historyczno-Medycznej Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi; Alicję Niewiadomską, sekretarz Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych; Halinę Gmaj-Budziarek, przedstawicielkę Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łodzi; adw. Krystynę Skolecką-Konę; Joannę Przybył, prezes Fundacji Carpe Diem oraz ks. Łukasza Burcharda, duszpasterza Prawników Archidiecezji Łódzkiej.

Dziekan wskazał na rolę środowisk prawniczych w odzyskaniu przez Polskę niepodległości i tworzeniu nowej państwowości, zwłaszcza podkreślił nieocenione zasługi adwokatury na tym polu. Wskazywał, że ówczesna jej postawa winna być dla nas wzorem postępowania i drogowskazem wyznaczającym cel, jaki obecne środowiska inteligenckie powinny realizować.
Następnie wykład okolicznościowy Odzyskanie niepodległości w 1918 r. – lekcja na dziś wygłosił red. Marek Zając, dziennikarz, publicysta i scenarzysta, współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, „Gazetą Wyborczą”, „Polityką” i „Wprost”. Wskazywał na umowność daty 11 listopada jako chwili odzyskania przez Polskę niepodległości. W tamtym okresie bowiem odradzająca się ojczyzna nie miała ani demokratycznych organów władzy, ani ustalonych granic państwowych, ani w końcu jednolitej sytuacji geopolitycznej w poszczególnych dużych ośrodkach miejskich.
W tej sytuacji duży wkład w ukształtowanie terytorium i siły państwa wniósł Roman Dmowski – polityk tyleż wybitny co kontrowersyjny. Dzięki jego zabiegom, m.in. płomiennemu pięciogodzinnemu wystąpieniu podczas paryskiej konferencji pokojowej, w którym prezentował polską rację stanu i nasze rewindykacje terytorialne, udało się ukształtować ówczesne granice Polski.
Autor prelekcji podkreślał także ogromne zasługi Ignacego Jana Paderewskiego, zwłaszcza jako eksponenta sprawy polskiej na arenie międzynarodowej. Podsumowaniem wykładu była myśl, że w większości przypadków autorom polskiej niepodległości, niezależnie od poglądów politycznych, przyświecały wartości prymarne: Prawo, Ojczyzna i Honor – stanowiące również dewizę adwokacką.
Po wykładzie miał miejsce występ znamienitego łódzkiego pianisty, o którym Witold Lutosławski napisał: wybitnie utalentowany pianista i wysoce inteligentny muzyk – Pawła Kowalskiego. Wirtuozerskie wykonanie dzieł Chopina i Paderewskiego wywołało owacje, które skłoniły artystę do zagrania na bis swego opracowania utworu Krzysztofa Komedy Sleep safe and warm.
Kończąc część oficjalną Wieczoru Patriotycznego dziekan ORA w Łodzi Jarosław Z. Szymański zaprosił uczestników na poczęstunek i stwierdził, że warto organizować takie spotkania, aby podtrzymać zanikające tradycje.
Jestem tego samego zdania i myślę, że warto także w tym miejscu przypomnieć, że żołnierzami Legionów byli np.: późniejszy adwokat Antoni Chmurski, znakomity warszawski obrońca Jan Ruff (w bitwie pod Konarami ciężko ranny), adwokat wiedeński Zygmunt Hofmokl-Ostrowski, adwokat krakowski Edmund Szalit, który zginął w bitwie pod Bielgowem 7 listopada 1915 r. Liczni adwokaci walczyli jako ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r., np. wybitni obrońcy Eugeniusz Śmiarowski i Stanisław Patek.
Inni adwokaci angażowali się w budowanie aparatu państwowego; tworzyli polskie sądownictwo, administrację i naukę. Byli wśród nich m.in.: Stanisław Bukowiecki (minister sprawiedliwości w 1918 r., a w latach 1919–1939 prezes Prokuratorii Generalnej RP i wiceprezes Komisji Kodyfikacyjnej RP), Franciszek Nowodworski (pierwszy prezes Sądu Najwyższego 1922–1924), Leon Supiński (pierwszy rezes Sądu Najwyższego 1929–1939). Kilkakrotnym ministrem sprawiedliwości, posłem, senatorem i ostatnim przed II wojną światową marszałkiem Sejmu RP był profesor Uniwersytetu Warszawskiego Wacław Makowski, były adwokat. Liczna grupa adwokatów weszła w skład utworzonej w 1919 r. Komisji Kodyfikacyjnej RP, której celem było przygotowanie projektów regulacji ujednolicającej prawo cywilne i karne na terenie państwa [m.in. Stanisław Car (także minister sprawiedliwości i marszałek Sejmu), Ludwik Domański, Henryk Konic, Zygmunt Marek, Aleksander Mogilnicki, Emil Stanisław Rappaport, Jerzy Trammer]. Znaczna grupa adwokatów zasiliła polską naukę prawa, podejmując wykłady na uniwersyteckich wydziałach prawniczych, np. Adolf Suligowski, Dominik Anc, Wacław Makowski i Zygmunt Nagórski na Uniwersytecie Warszawskim; Alfons Parczewski, Eugeniusz Waśkowski i Zygmunt Jundziłł na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie; Romuald Paczkowski i Bronisław Stelmachowski na Uniwersytecie w Poznaniu.
11 listopada b.r. podczas oficjalnych miejskich obchodów Narodowego Święta Niepodległości Izbę Adwokacką w Łodzi reprezentował dziekan Jarosław Z. Szymański, który po uroczystej mszy świętej w łódzkiej Bazylice Archikatedralnej wraz z członkami delegacji zawodów prawniczych złożył wiązanki pod Pomnikiem Nieznanego Żołnierza.