Poczta Polska będzie tęsknić cz.1

Z ogromnym zainteresowaniem śledzimy rozwój technologiczny, który znajduje odzwierciedlenie w polskim systemie prawnym. Komisja Nowych Technologii i AI pragnie dziś przybliżyć Państwu kluczowy projekt legislacyjny, mający fundamentalne znaczenie dla codziennej praktyki prawniczej – rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1304).

Jaki jest status legislacyjny projektu?

Projekt ten został skierowany przez Marszałka Sejmu do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w dniu 26 czerwca 2025 r. Komisja Nadzwyczajna rozpatrzyła projekt na posiedzeniu w dniu 9 lipca 2025 r. i wniosła o jego uchwalenie przez Sejm. Oznacza to, że projekt przeszedł etap prac komisji i jest gotowy do dalszych kroków legislacyjnych w parlamencie. Sprawozdanie Komisji zostało opublikowane 10 lipca 2025 r.

Kluczowe zmiany dla adwokatów: Era cyfryzacji w postępowaniach sądowych

Prezentowany projekt wprowadza szereg istotnych zmian, które mają na celu dalszą cyfryzację polskiego wymiaru sprawiedliwości.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich, mające bezpośredni wpływ na naszą pracę:

• Elektroniczne pełnomocnictwa i ich podpisywanie: Pełnomocnictwo udzielone w postaci elektronicznej będzie musiało być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Wnosząc pismo za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub portalu informacyjnego, elektroniczne pełnomocnictwo (lub jego uwierzytelniony odpis) będzie musiało być dołączone wraz z pismem.
• Korespondencja z sądami za pośrednictwem Portalu Informacyjnego: Zgodnie z nowymi przepisami, korespondencja między sądem a właściwą okręgową radą adwokacką będzie odbywać się za pośrednictwem portalu informacyjnego, o ile jest to możliwe. Adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi oraz inne wskazane podmioty, będą otrzymywać pisma sądowe i odpisy pism wyłącznie poprzez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym. W przypadku braku potwierdzenia doręczenia, doręczenie elektroniczne uznaje się za skuteczne po upływie 14 dni od daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym lub treści pisma w portalu informacyjnym.
• Obowiązkowe wnoszenie pism procesowych za pośrednictwem Portalu Informacyjnego dla wybranych pism:
  • W przypadkach, gdy przepis szczególny tak stanowi i nie jest możliwe wniesienie pisma za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, Prokuratoria Generalna RP lub prokurator będą wnosić szereg pism procesowych wyłącznie za pośrednictwem portalu informacyjnego.
  • Dotyczy to m.in. zgłoszenia się do udziału w sprawie, zawiadomienia o wypowiedzeniu pełnomocnictwa, oświadczenia w przedmiocie zgody na mediację, wniosku o przeprowadzenie posiedzenia zdalnego, apelacji, zażalenia (z wyłączeniem niektórych), skargi na orzeczenie referendarza sądowego, pism procesowych w toku postępowań wywołanych środkami zaskarżenia, wniosków o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem, wniosków o nadanie klauzuli wykonalności dla niektórych tytułów egzekucyjnych oraz wniosków o wydanie odpisu prawomocnego orzeczenia.
  • Ważne: Obowiązek ten nie będzie dotyczył pism wnoszonych do Sądu Najwyższego ani pism w postępowaniu wieczystoksięgowym i rejestrowym.
  • Skutki naruszenia: Pismo procesowe wniesione w inny sposób niż za pośrednictwem portalu informacyjnego, gdy jest to wymagane, nie wywoła skutków prawnych.
• Załączniki i dokumenty papierowe: Załączniki do pism wnoszonych elektronicznie muszą być w formie elektronicznej. Jeśli oryginał dokumentu papierowego jest wymagany, a Państwo są zobowiązani do wnoszenia pism elektronicznie, oryginał należy złożyć do sądu osobno, w terminie 3 dni roboczych od dnia wniesienia pisma.
• Elektroniczne poświadczanie dokumentów: Adwokaci, radcowie prawni i rzecznicy patentowi będą mogli elektronicznie poświadczać dokumenty w systemie teleinformatycznym albo portalu informacyjnym. Takie poświadczenie zgodności z oryginałem będzie miało charakter dokumentu urzędowego.
• Bezpośrednie doręczanie między pełnomocnikami: W toku sprawy adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi lub Prokuratoria Generalna RP będą mogli doręczać sobie nawzajem bezpośrednio odpisy pism procesowych z załącznikami za pośrednictwem portalu informacyjnego. Otrzymanie elektronicznego potwierdzenia wniesienia pisma do sądu będzie równoznaczne z wykonaniem obowiązku doręczenia drugiej stronie. Wyjątek: Nie dotyczy to m.in. apelacji, skarg kasacyjnych, zażaleń, sprzeciwów od wyroku zaocznego, czy skarg na czynności komornika.
• Zmiany w mediacji:
  • Referendarze sądowi będą mogli wydawać postanowienia o skierowaniu stron do mediacji, zmianie mediatora lub przedłużeniu terminu na jej przeprowadzenie.
  • Sąd będzie mógł kierować strony do mediacji przed posiedzeniem przygotowawczym lub pierwszą rozprawą w niektórych sprawach (np. w sprawach gospodarczych).
  • Protokoły lub ugody w postaci elektronicznej będą mogły być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
  • Wniosek o zatwierdzenie ugody zawartej w mediacji (na podstawie umowy o mediację), wniesiony przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego, Prokuratorię Generalną RP lub prokuratora, będzie musiał być składany za pośrednictwem portalu informacyjnego wraz z elektronicznymi dokumentami (protokołem, ugodą) opatrzonymi kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo poświadczonymi elektronicznie odpisami.
• Obowiązek posiadania konta w Portalu Informacyjnym: Okręgowe rady adwokackie będą miały obowiązek posiadania konta w portalu informacyjnym. Dotyczy to również stałych mediatorów i komorników sądowych.

Wejście w życie i przepisy przejściowe

Ustawa, z pewnymi wyjątkami, ma wejść w życie z dniem 1 marca 2026 r. Niemniej jednak, niektóre przepisy dotyczące wnoszenia pism za pośrednictwem portalu informacyjnego (Art. 1 pkt 5 w zakresie art. 125¹ § 2) wejdą w życie dopiero 1 marca 2027 r. Część zmian, w tym dotyczące mediacji i doręczeń elektronicznych, wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

W okresie roku od dnia wejścia w życie ustawy, jeśli wniesienie pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie będzie możliwe, adwokaci i inni wskazani pełnomocnicy będą mogli wnosić wymienione pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego.

___

Komisja Nowych Technologii i AI w składzie:

adw. KATARZYNA PIOTROWSKA-MAŃKO
adw. KATARZYNA FIJAŁKOWSKA
adw. ANDRZEJ KRUPIŃSKI
adw. PATRYCJA KRZEKOTOWSKA
adw. dr hab. MAGDALENA MATUSIAK-FRĄCCZAK
adw. ADAM PIETRAK
adw. SZYMON ZAGOZDA
apl. adw. ARTUR CHRÓŚCICKI
apl. adw. ANNA WASIAK