Waloryzacja, a nie podwyższenie składki samorządowej

We wnioskach skarbnika na Zgromadzenie Izby Adwokackiej w Łodzi zawarty został (zaaprobowany jednomyślnie na posiedzeniu Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi oraz w sprawozdaniu Komisji Rewizyjnej) projekt uchwały dotyczący podwyższenia składek samorządowych.

Jest to wniosek następujący:

• podwyższenie składki z kwoty 135 zł do kwoty 170 zł dla adwokatów czynnych zawodowo;
• podwyższenie składki z kwoty 79 zł do kwoty 110 zł dla adwokatów emerytów i rencistów czynnych zawodowo;
• podwyższenie składki z kwoty 90 zł do kwoty 110 zł dla adwokatów posiadających wpis bierny;
• podwyższenie składki z kwoty 50 zł do kwoty 60 zł dla aplikantów adwokackich.

Wniosek nie obejmuje podwyższenia składek samorządowych od adwokatów emerytów i rencistów nienależących do grupy czynnej zawodowo. W danym zakresie składka ma pozostać w niezmienionej wysokości.

W odniesieniu do wpływów Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi składki należy pomniejszyć o 5 zł z uwagi na zwiększenie o taką kwotę odpisu na rzecz Naczelnej Rady Adwokackiej, co związane jest z finansowaniem prowadzonych na rzecz adwokatów prac informatycznych.

Tak skonstruowaną propozycję podwyższenia składek samorządowych należy określić – w mojej ocenie – mianem waloryzacji, ponieważ ostatnie podwyższenie kwot składek samorządowych miało miejsce niemal 16 lat temu, w roku 2006. Od wskazanej daty w istotny sposób zmieniły się koszty działalności Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi; wzrostowi powinny podlegać również dochody członków Izby. Musi to prowadzić do wniosku, że od pewnego momentu realna wartość składki spadała. Aby uzmysłowić rozmiary wspomnianego spadku, pozwalam sobie przedstawić kilka danych statystycznych.

Poniższa tabela obrazuje wzrost najniższego oraz średniego wynagrodzenia, który miał miejsce po 2006 roku (dane na podstawie publikacji gofin.pl, infor.pl).

 

Łączny wzrost wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanych przez Główny Urząd Statystyczny do końca 2021 roku (rozumiany jako suma poszczególnych wskaźników, przy podstawie za rok poprzedni równej 100, przy uwzględnieniu spadku cen w latach 2015 – 2016) wyniósł 34,6% (dane za stroną stat.gov.pl).

Można dodać do tego, że średnia cena oleju napędowego w 2006 roku była niższa od 4 zł (dane na podstawie publikacji Polskiej Agencji Prasowej).

Powyższe winno prowadzić do wniosku o konieczności urealnienia – po 16 latach – składki samorządowej, stanowiącej główne źródło przychodów Izby Adwokackiej.

Wniosek o podjęcie uchwały o podwyższenie kwot składek samorządowych, swoista prośba skierowana do członków Izby dotycząca „samoopodatkowania”, to rozwiązanie niepopularne. Wiąże się ono jednak z przyjęciem odpowiedzialności za sytuację łódzkiej Izby Adwokackiej, a nadto z koniecznością rozważenia konsekwencji pozostawienia kwot składek samorządowych w aktualnej wysokości.

27 maja 2021 roku przygotowane zostało na zamówienie Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi przez zewnętrzną firmę audytorską opracowanie „Analiza i ocena płynności finansowej Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi”. W opinii tej, sporządzonej przez biegłego rewidenta, zwrócono uwagę, że różnica pomiędzy wpływami i wydatkami ma wartość ujemną (na przewagę wydatków nad dochodami). W ocenie zawarto szacunki oraz modele finansowe, które wskazują na ryzyko utraty w przyszłości płynności finansowej Izby Adwokackiej. Podwyższenie „wpływów z działalności samorządowej”, czyli wartości składki, wskazano w analizie jako konieczne działanie naprawcze.

Okręgowa Rada Adwokacka w Łodzi podjęła cały szereg działań mających na celu poprawę stanu finansów Izby. Przede wszystkim po długim czasie udało się wynająć jedno z pomieszczeń użytkowych w budynku Izby Adwokackiej w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 63. Po okresie pandemii COVID-19 stawki czynszu innych pomieszczeń wróciły do umownych wysokości. Podejmowane są także zdecydowane – choć pewnie również niepopularne – działania mające na celu poprawę ściągalności składek samorządowych, a także opłat za korzystanie z działek w ośrodku w Grotnikach oraz kosztów i kar dyscyplinarnych.

W kontekście rosnących kosztów działalności powyższe działania nie są jednak wystarczające.

Budżety Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi za lata 2021 oraz 2022 zakładają deficyt (przewagę wydatków nad przychodami; z tym zastrzeżeniem, że budżet na 2022 roku jest sporządzony bez uwzględnienia ewentualnej podwyżki składek). Wynik finansowy za rok 2021 zamyka się stratą. Znajduje ona pokrycie w funduszach Izby Adwokackiej w Łodzi i aktualnie płynność finansową Okręgowej Rady Adwokackiej ocenić należy jako niezagrożoną. Kontynuowanie jednak takiej polityki finansowej może prowadzić (a zgodnie z opinią biegłego rewidenta prowadzi nieuchronnie) do problemów finansowych.

Jednocześnie nie sposób nie odnieść złożonego wniosku o podwyższenie składek samorządowych do sytuacji zewnętrznej, w tym presji inflacyjnej będącej konsekwencją COVID-19 oraz zbrojnego ataku Rosji na Ukrainę. Skutkuje to znaczącym podniesieniem cen energii, dalszym wzrostem cen towarów i kosztów usług nabywanych przez radę czy wreszcie wzrostem kosztów finansowych (związanych z kredytowaniem nabycia nieruchomości położonej w Łodzi przy ul. Wólczańskiej 199).

Poziom inflacji w III kwartale 2022 roku został w projekcjach Narodowego Banku Polskiego określony na 12,1% (za publikacjami: forbes.pl, businessinsider.com.pl). Taka prognoza wydaje się być ostrożna, jeżeli zderzyć ją z obserwowanym wzrostem cen. Spowoduje to dalszy wzrost kosztów funkcjonowania Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi.

8 marca 2022 roku Rada Polityki Pieniężnej ogłosiła podwyżkę stóp procentowych do stopy referencyjnej wynoszącej 3,5% w skali roku. Jednocześnie prezes Narodowego Banku Polskiego nie wykluczył dalszego wzrostu stóp procentowych. Zgodnie z publikacjami poświęconymi sytuacji gospodarczej prognozowany jest wzrost stóp procentowych (ich regularne podwyższanie) do wysokości 5,5% w skali roku. Kilkakrotne podwyższenie stóp procentowych wpływa na wysokość raty odsetkowej kredytu zaciągniętego przez Okręgową Radę Adwokacką w Łodzi.

Podsumowując, skierowana do członków Izby Adwokackiej w Łodzi prośba o wyrażenie zgody na podwyższenie wysokości składki jest konieczna. Znajduje swoje uzasadnienie w zamówionej przez Okręgową Radę Adwokacką w Łodzi projekcji finansowej oraz uwzględnia fakt spadku realnej wartości składki będącego zarówno wynikiem jej niepodwyższania od 16 lat, jak i bieżących wydarzeń mających bezpośredni wpływ na zjawiska ekonomiczne. Uwzględnia również aktualne potrzeby związane z wymuszonymi wydatkami niezbędnymi dla utrzymania majątku Izby Adwokackiej.